Ik wil graag te weten komen:
Wie is Patrick Herbots? Wat is er gebeurd?
Hoe gaat het eraan toe in de gevangenis? Hoe functioneert het gevangeniswezen?
Zijn er verschillen tussen de gevangenissen in België? Hoe ziet een dagprogramma eruit?
Hoe wordt de overbevolking aangepakt? Enzovoort.
Ik zoek eerst informatie op over het onderwerp 'de gevangenis'.
Achtergrondinformatie
Als opwarmertje voor de lezing bekijk ik op maandagavond Inbox op 2BE. Het onderwerp is kinderen achter de tralies. Het gaat over de instelling Vinney Green in de UK.
In deze instelling zitten hele jonge kinderen die al meerdere malen de fout in zijn gegaan.
Een aantal voorbeelden zijn:
- seksuele misdaden
- drugs gebruik en verkopen
- geweld
- graffiti
- inbraken
- stelen
- moord
- ..
In de instelling werken 90 personeelsleden om de kinderen voortdurend in de gaten te houden. Er is 2x per dag een bespreking over alle kinderen.
Wat zijn de oorzaken dat een jong kind al zo ernstig de fout in kan gaan?
Het kan gebeuren dat de moeder of vader van het gezin wegvalt. Het kind woont dan bij één ouder. Indien de ouder niet capabel is om een kind op te voeden zijn de problemen niet te onderschatten.
Deze kinderen leven vooral op straat met alle gevolgen van dien.
De meeste kinderen zijn het product van hun opvoeding. Het komt vaak voor dat de vader van de kinderen ook in de gevangenis heeft gezeten. Het gebeurt bijna nooit dat het komt doordat ze op de foute plaats op het foute moment zijn. Er zit een jongetje waarbij het al begon op negenjarige leeftijd met een tal van inbraken.
In de instelling zijn de jonge criminelen erg agressief. De cellen worden dagelijks gecontroleerd. De jonge kinderen worden in geval van nood gefouilleerd. Er liggen zelfs zelfgemaakte wapens in de cellen. Ze zijn onberekenbaar en daardoor kan een situatie van goed naar slecht in enkele seconden omdraaien. Er wordt voortdurend gescholden en het is voor de opvoeders moeilijk om de jonge kinderen in toom te houden. Wanneer er nieuwe kinderen arriveren in de instelling heerst er een hierarchie. Ik vind het echt absurd om te zien dat er meteen een negatieve houding wordt aangenomen.
Het is onvoorstelbaar dat jonge kinderen al zoveel misdaden hebben begaan. De instelling probeert het vertrouwen van de kinderen terug te winnen en respect aan te leren.
Op het einde van de documentaire had ik compassie met bepaalde kinderen. Bij sommigen is de achtergrond desastreus. Onvoorstelbaar dat sommige kinderen al wiet roken en inbreken op een leeftijd van negen jaar. Gaat dat ooit nog goedkomen?
Bestaan er ook jeugdgevangenissen in België?
Er bestaan wel degelijk jeugdgevangenissen in België. In dit artikel heb ik veel informatie gevonden!Wat zegt de wet? In 2005 is er een nieuwe wet goedgekeurd. Deze wet gaat uit van het heropvoedingsmodel. De wet zegt dat jongeren tot 18 jaar niet gestraft kunnen worden. Ze mogen in het ergste geval tot 15 dagen maximaal in de cel zitten enkel vanaf 16 jaar.
De jonge crimineeltjes komen normaliter in een gesloten strafinstelling terecht.
Er zijn nieuwe elementen toegevoegd aan deze wet namelijk:
• de herstelgerichte bemiddeling: dader en slachtoffer overleggen tot een excuus, een vergoeding van de schade of hun toekomstige relatie. Een praktijk die al bestond, maar wettelijk wordt vastgelegd;
• de sanctie loopt tot 23 jaar (tevoren: 20);
• een motivatie van de sanctie op grond van criteria als leeftijd, gezinssituatie, aard feit, recidive, opvoeding, therapie...
• een rangorde van maatregelen: de minderjarige delinquent blijft bij voorkeur in zijn gezin, om pas daarna verplicht te worden tot behandeling in een open centrum en daarna desnoods in een gesloten centrum. Al kan in het vonnis ook een en ander gecombineerd opgelegd worden.
• ook ouders die hun kinderen verwaarloosden kunnen worden gedwongen tot begeleiding.
• kortere termijnen voor de uithandengeving door een bijzondere correctionele kamer, gespecialiseerd in jeugdzaken; de naar een gesloten federaal centrum gestuurde +16-jarige kan echter nooit levenslang krijgen.
In Tongeren en in Everberg is er een jeugdgevangenis. Daarbij bestaan er ook gemeenschapsinstellingen. Dit is een voorziening voor opvang van probleemjongeren in het kader van het Belgische jeugdrecht. Men noemt ze gemeenschapsinstellingen omdat ze over zijn gegaan van de bevoegdheid van het federale niveau naar dat van de gemeenschappen. In Mol is er een gemeenschapsinstelling. Er kunnen 72 jongeren in deze instelling terecht.
Gevangenis voor volwassenen
België telt 32 gevangenissen en 3 gesloten jeugdcentra. Er zijn twee gevangenissen in Belgisch Limburg, namelijk in Hasselt en in Tongeren.
Het gevangeniswezen wordt in de bespreking van de lezing uitgewerkt.
De nodige informatie komt aanbod!
De lezing van Patrick Herbots
Het is bijna zeven uur en dat betekent dringend tijd om vertrekken! Na 40 minuten autorijden, had ik het cultureel centrum gevonden.Bij aankomst heb ik mijn naam moeten noteren, dat zie je op onderstaande foto.
Voordat de lezing begon, had ik al een kort gesprekje met de spreker. Hij was erg vriendelijk!
En dan begint de lezing .. Ik heb tijdens de lezing stiekem een fotootje genomen.
Wie is Patrick Herbots?
Patrick Herbots is jurist van opleiding. Hij werkte in zijn begin jaren als advocaat en was professor aan de universiteit. Vóór zijn arrestatie werkte hij als jurist in dienst voor het Federaal parket en staatsveiligheid. Om precies te zijn werkte hij vooral rond mensenhandel.Patrick Herbots is geboren in Congo, Afrika. Hij woont momenteel met zijn vrouw en kind in Antwerpen. Hij is getrouwd met een Chinese en ze hebben samen een kindje van negen jaar oud. Hij heeft zijn vrouw ontmoet in China waar hij jarenlang gewoond heeft.
Hoe is hij in de gevangenis beland?
Patrick Herbots werd op een maandag gearresteerd en geboeid meegenomen naar het huis van arrest te Vorst. Hij begreep niet waarom hij werd opgepakt. Er gingen duizenden gedachten door zijn hoofd wat de reden kon zijn maar hij kwam op geen enkele.Evenlater bleek dat hij was opgepakt wegens het schenden van beroepsgeheim en het verkopen van vertrouwelijke informatie. Hij werd samen met zijn broer David Herbots gearresteerd. David Herbots werd naar de gevangenis in Sint Gillis gebracht terwijl Patrick in Vorst moest blijven.
Hoe kon dit nu gebeuren?
De broers kwamen in het vizier van het Brusselse gerecht toen bleek dat Patrick Herbots nauw in contact stond met een boekhouder die verdacht werd van mensenhandel. De boekhouder Patrick L. verzorgde de financiële administratie van een aantal Thaise massagesalons waar volgens speurders jonge Thaise vrouwen gedwongen werden om zich te prostitueren. De politie vermoedde dat Patrick Herbots van zijn positie als jurist op het federaal parket misbruik maakte om L. vertrouwelijke informatie door te spelen. Toen de speurders de handel en wandel van Patrick Herbots nader bekeken, merkten ze dat ook zijn broer David nauwe contacten had met onder meer een privédetective en het niet zo nauw leek te nemen met zijn beroepsgeheim.
Reactie Patrick Herbots
Patrick zegt tijdens de lezing 'Ik verdien 3000 euro netto per maand, waarom zou ik dan in godsnaam informatie verkopen voor pakweg 50,- euro?!'
Hij wilde daarmee aantonen dat het voor hem niet nuttig zou zijn om informatie te verkopen.
Persoonlijk vind ik dat gemakkelijk gezegd. Isn't there always hunger for more?
Hij vertelde ook dat de samenwerking met zijn broer was om hem bij te leren over het vak. De broer van Patrick was namelijk nog in opleiding.
Hij vertelde niet veel tegenargumenten. Het was overigens moeilijk om hem te volgen want sommige stukken vertelde hij in het Frans. Helaas versta ik er dan weinig tot niets van.
Het hele gebeuren speelde zich af in Vorst waar Frans wordt gesproken. Hij wilde situaties levensecht navertellen en dat deed hij dan ook in het Frans.
De ervaring in de gevangenis van Vorst
Hij vertelde dat hij altijd al vanuit psychologische ingesteldheid wilde weten hoe het leven achter de muur is. Hij bedoelde met de muur 'het gevangeniswezen'. Voor hem was dat dan ook het enige pluspunt van de hele situatie.Om de dagen door te komen, schreef hij elke dag in zijn dagboek. Het dagboek is later een boek geworden. De titel van het boek is 'Meer dan 100 dagen'. Hij mocht normaal op de 100e dag vrijkomen maar hij moest nog vier dagen wachten.
Hij wist totaal niet hoe het reilen en zeilen gebeurde in de gevangenis. Bij aankomst werd hem niets uitgelegd, daardoor kwam hij voor vele verrassingen te staan.
Wanneer mag men vrij rondwandelen? Wanneer mag men douchen? Wat voor werk kan men doen? Hoeveel mag men verdienen. Deze informatie moet je tijdens je verblijf zelf zien achter te komen.
Hij vertelde dat hij zich 2 weken niet had kunnen douchen. Hij moest telkens opnieuw op een andere plaats zijn voor een afspraak binnen de muren. Hij ging bijvoorbeeld wekelijks naar een psychologe. Het gebeurde wel eens dat hij dan geen tijd meer had om zich te douchen of dat hij niet kon opdagen bij zijn bezoek. Het was één grote chaos vertelde hij.
Men mag twee keer per week douchen met als gevolg dat iedereen stinkt.
Douchen gebeurde niet individueel. Hij heeft één keer ernstige problemen gehad tijdens het douchen.
Hij stond naakt in de douche toen er zeven mannen om hem heen kwamen staan. Het waren allemaal Marokkanen die zich douchen met hun boxershort aan. Het is voor Marokkkanen blijkbaar normaal om op deze wijze te douchen en dat zorgde voor frustraties in de douche. Hij voelde zich heel erg ongemakkelijk maar hij is er gelukkig zonder ernstige gevolgen goed vanaf gekomen.
Cipiers
De omgang van de cipiers met de gevangenen is behoorlijk militair en kinderachtig volgens Patrick.Bv. Je mag niet lachen in de cel. Wanneer je dan een arrogante reactie geeft dan sluiten ze bijvoorbeeld de elektriciteit af. Dan zit je dus volledig in het donker.
De cipiers konden niet normaal doen, enkel schreeuwen vertelde hij. Er waren cipiers die wel redelijk aardig waren maar dat was echt uitzonderlijk.
Daarbij vond hij dat er geen privacy was. Er werd om de zoveel tijd door het luik gekeken en als je dan op de wc zit, kan de cipier alles zien. De wc staat met de achterkant naar de deur gericht dus dat is behoorlijk beschamend. Je ziet enkel twee ogen door het luik kijken en dat geeft een rot gevoel. Je weet namelijk niet wie het is..
Als je iets nodig hebt of er is iets aan de hand moet je op een alarmbel duwen. 'Ik daar soms 10x per dag op geduwd en vaak komen ze niet of pas na één uur.' Hij vertelde dat hij geen toiletpapier meer had en er kwam maar niemand van de cipiers opdagen. Hij moest vreselijk naar het toilet en hij heeft moeten afvegen met zijn blote handen. Vreselijk!
Als laatste vertelde hij dat de cipiers niet ingrijpen bij gevechten. Als er ruzie is in de douches kunnen de gevangenen zo hard schreeuwen als ze willen er komt geen niemand kijken.
Daarbij zijn er delen van de buitenplaats waar er altijd gevochten wordt omdat daar geen camera's hangen.
De cipiers houden verder geen toezicht op deze plaatsen en op die manier onstaan er gevaarlijke gevechten.
Er was een meneer uit het publiek die vroeg 'Waarom staken de cipiers zo vaak?'
Patrick antwoordde daarop dat de technische middelen zo desastreus zijn dat het zowel voor de gevangenen als de cipiers een ramp is.
De cel
Er is weinig zuurstof in de cel. Hij kon zijn raam niet openzetten omdat er dan enkel stank en vuiligheid binnenkwam. Het stinkt en is bloedheet in de cellen.In de cel moet je eten maar ook plassen en poepen. Je kunt jezelf een klein beetje wassen met de hand. De geur in de cel is onprettig en je bent dus blij als je eruit kan.
Het bed staat ofwel naast de centrale verwarming of naast het toilet. Het matras is keihard en daardoor slaap je slecht.
De eerste maand had hij geen celmaat en daardoor leek het een beetje op een hotelkamer. De tweede maand moest hij de cel delen met een Congolees, de derde met een Marokkaan en de vierde met een Italiaan.
Hij had enkel problemen met de Marokkaan gehad. De man rookte van 's morgens dat 's avonds cannabis en in een gesloten cel is dat niet uit te houden. Hij wilde niet stoppen met roken en dat zorgde voor problemen.
Er werd geen rekening gehouden met het feit dat Patrick niet wilde samenhokken met een roker.
Hij heeft pas na twee dagen klagen een andere cel gekregen.
Het is hoe dan ook vervelend om met iemand samen te zitten. Je begint je echt aan alles te storen vertelde Patrick. Het kleinste is er nog teveel aan. Dit kan ik me perfect inbeelden!
De koers
Op de koers doet iedereen zijn eigen ding. Er werd gerookt, gepompt, gejogd, enzovoort.Er liepen ook veel ratten rond en dat zorgde raar maar waar voor amusement.
Hij had op de buitenplaats een akelige man ontmoet. Hij had zijn moeder vermoord en dat heeft veel indruk op Patrick nagelaten. Toen hij dit vertelde was ik ook perplex!
Activiteiten
Je kon verschillende dingen aanvragen. Een aantal voorbeelden:- de bibliotheek
- erediensten (Patrick vertelde dat hij alle erediensten had bijgewoond, de protestantse erediensten, katholieke en de islamitische erdeidensten.)
- wandeling uurtje per dag
- bezoek bij psycholoog/psychiator
- bezoek van familie/vrienden
Het bezoek is met plastiek glas ertussen. Dit is erg moeizaak omdat je moet schreeuwen om elkaar te verstaan. Pas na 3 maanden mag het bezoek aan een gezamenlijke tafel zitten. Sommigen mogen dit zelfs nooit!
Smokkelen
Er zaten heel veel mensen in de gevangenis voor drugs maar toch werd er veel drugs gesmokkeld in de gevangenis. Hoe krijgen ze de drugs binnen?Wanneer er gefouilleerd wordt, mag men niet aan het gedeelte boven het geslacht komen. Daar kan dus perfect vanalles gestoken worden, zoals wiet, sigaretten, enzovoort.
Een andere methode was het smokkelwaar tussen je bilspleet steken en vervolgens met plakband tegen elkaar plakken. De laatste methode die Patrick vertelde was de twee-onderbroeken methode.
Wanneer de gevangenen zich moeten uitkleden krijgen ze een soort van badjas. Ze moeten zich dan volledig uitkleden. Ze dragen twee onderbroeken, ze geven er eentje af. De andere houden ze aan en daar kunnen ze het smokkelwaar verstoppen. Handige methode, al zeg ik het zelf.
Overbevolking
De overbevolking in de gevangenis is een groot probleem. De reden daarvoor is volgens Patrick dat 40% van de gevangenen in voorlopige hechtenis vastzitten. Dat is bijna de helft van de gevangenen! De onderzoeksrechter moet binnen de 24uur de persoon in kwestie nagaan. Wanneer de dag voor de helft om is, zegt de onderzoeksrechter plaats hem maar in de cel er is nu toch tijd te kort om de documenten na te gaan. De onderzoeksrechters zouden sneller aan de slag moeten gaan, zegt Patrick.Ik heb op het internet een aantal artikels gevonden over de overbevolking in de gevangenissen.
Dit is een artikel uit de Morgen waarin wordt beschreven dat de overbevolking accuut moet worden aangepakt. Men vindt het onmenselijk dat drie gevangenen in één cel moeten zitten. Op zo'n kleine oppervlakte met drie mensen samenleven is problemen maken. Daarbij lopen er veel veroordelen vrij rond omdat er geen plaats meer beschikbaar is. Dat kan toch echt niet hé?
Dit is een filmpje over de gevangenis in Vorst. Patrick vertelde tijdens de lezing dat de technische middelen rampzalig zijn en dat wordt in dit filmpje bevestigd. Ze hebben een extra vleugel gebouwd in de gevangenis van Sint Gillis waardoor er al een aantal gevangenen overgeplaatst kunnen worden. Ik vraag me af of dat dan ook de problemen in Vorst oplost. Men zal in Vorst ook de nodige renovaties moeten doen om de situatie leefbaar te maken. Patrick vertelde dat de stank van de douches onuithoudbaar was. Er waren zelfs momenten dat het toilet niet werkte en dat hij en zijn celmaat in een emmer hun grote behoeften moesten doen.
In dit recente artikel van de Knack staan de toekomstplannen beschreven. Men heeft cellen in het Nederlandse Tilburg gehuurd. Vanaf 2016 worden de oude gevangenissen volledig gerenoveerd en er zullen vier nieuwe etablissementen zullen tot stand komen in Beveren, Dendermonde, Marche-en-Famenne en Leuze-en-Hainaut.
Verschil Vorst - Sint Gillis
Patrick en zijn broer David hebben beide in de gevangens gezeten maar niet in dezelfde.Daardoor konden ze de gevangenissen goed vergelijken met elkaar.
Een klein overzichtje met een aantal voorbeelden:
Vorst:
- douchen in groepsverband (8 personen)
- bezoek achter glas
- een wandeling per dag van één uur
- veel administratieve fouten
- prijzen zijn duurder
Sint Gillis:
- individueel douchen
- bezoek aan tafel
- een wandeling per dag van twee uur
- prijzen goedkoper, je kunt veel meer kopen.
Ik vind het frapant dat er zo'n grote verschillen zijn. Je hebt dus eigenlijk pech als je in Vorst terecht komt.
De dag van vandaag?
Patrick moet nog wachten op het verdict. Hij is geschorst en mag niet hetzelfde werk doen.Hij is momentel tolk Chinees en huisvader en dat zal in de toekomst ook zo blijven.
Mijn conclusie
Persoonlijk vond ik de lezing erg interessant. Het was boeiend om te horen hoe het gevangenisleven er daadwerkelijk aan toegaat. De lezing duurde best lang van 20.15u tot 22.30u maar ik had niet in de gaten dat de tijd zo snel voorbij ging!Ik kijk elke woensdag naar 'Allo in de gevangenis' maar dat is weer een hele andere weergave van het gevangeniswezen. Ik vind dat het daar redelijk relaxed aan toegaat in vergelijking met de verhalen van Vorst.
Daarbij vind ik het verhaal van Patrick apart. Hij is jurist van opleiding en belandt in de gevangenis.
Ik vind het moeilijk om te zeggen of hij schuldig of onschuldig is. Hij vertelde dat de onderzoeksrechter er zelf niet wijs uitkomt en dat ze het eerste dossier al vernietigd hebben. Om geen gezichtsverlies te lijden hebben ze een nieuw dossier opgemaakt met nieuwe aanklachten.
Is dit een situatie om het gezegde 'Waar rook is, is vuur' toe te passen? Ik heb echt geen idee.
Desalniettemin vond ik het een boeiende lezing en ik heb veel bijgeleerd over de werking achter de tralies!
Tot de volgende cultuurprik!
