Mijn nieuwe cultuurprik wordt een stevige prik! Ik wil veel te weten komen! Versailles heeft me al van de eerste keer dat ik er kwam enorm geboeid. Ik ben twee keer in Parijs geweest en ik ben toen telkens naar Versailles geweest. Ik ga nu voor de derde keer samen met mijn vriend.
Enkele van de grote vragen die me boeien zijn 'Hoe stond de 'gewone mens' tegenover de rijkdom van de Zonnekoning?' en 'heeft de 'gewone mens' geleden onder zijn extravagantie?'.
Daarom ga ik informatie proberen te bemachtigen over het leven van de Zonnekoning, het kasteel en de mensen rondom hem!
Ik ga van tevoren geen informatie opzoeken. In het kasteel is zoveel informatie te verkrijgen dat ik me dit keer volledig ga laten overrompelen!
Versailles
Op de derde en laatste dag in Parijs staat Versailles op de planning. In de auto heb ik al kriebels!Eindelijk, we zijn er!
Het kasteel
Versailles is een immens kasteel en sinds 1792 een nationaal museum. Het kasteel werd in verschillende fases gebouwd en verbouwd. In hun totaliteit hebben de werken 300 jaar geduurd. De opeenvolgende Franse koningen hebben het oorspronkelijk kasteel uitgebreid tot het prachtige cultureel erfgoed dat we vandaag kunnen aanschouwen.Het grote kasteel was in eerste instantie bedoeld als jachtslot. Lodewijk XII liet een jachtslot optrekken. Het was een slaapplaats voor wanneer de koning was gaan jagen. Na de dood van Lodewijk XII werd het 'kasteel' een tijdje verlaten. Lodewijk XIV droomde van een residentie in een uniek kader maar hij had eigenlijk een hekel aan Parijs. Hij had er namelijk ooit een opstand meegemaakt. Daarom besloot hij om zijn intrek te nemen in het kasteel van Versailles, een klein stukje buiten Parijs. Hij stootte eerst op verzet van zijn politieke adviseurs maar dat heeft hem niet weerhouden. Hij heeft met dank aan zijn architect enorm veel bijgebouwd en het werd een prachtig, adembenemend kasteel.
Op onderstaande foto is het jachtslot te zien dat Lodewijk XII liet optrekken.
Op onderstaande afbeelding zie je een miniatuur van het huidige kasteel.
Om de rijkdom en macht van Lodewijk XIV te verduidelijken is onderstaande foto zeer krachtig.
De onbeperkte macht van de zonnekoning heeft ervoor gezorgd dat hij zo ontzettend veel kon bijbouwen aan de residentie.
In 1682, de maand mei om precies te zijn, verplaatst Lodewijk XIV de regering en het gerechtsgebouw naar Versailles. De koning had dit idee jarenlang uitgewerkt en hij had de architect vervolgens bevolen het kasteel zodanig te bouwen dat er 4000 mensen konden wonen. Genoeg plaats voor enerzijds de koninklijke familie, en anderzijds voor al de hof ambtenaren.
Het interieur van het kasteel, uit veel van de regeringsperioden van de Lodewijken, is bewaard gebleven. Ze waren niet allemaal modebewust en daardoor zijn veel dingen hetzelfde gebleven. De stijlen variëren van barok, rococo tot het classicisme. Er zijn zelfs onderdelen zoals galerijen en zalen die zijn toegevoegd aan het begin van de 19e eeuw. Persoonlijk vind ik rococo een boeiende stijl.
Op onderstaande afbeelding is het schilderij 'De schommel' te zien. De stijl kenmerkt zich door een lief, speels, elegant en luchtig karakter. Rococo is een echte hofstijl en was erg geliefd bij de adelijke personen en de rijke burgerij. Deze stijl kon dan ook zeker niet ontbreken in Versailles, het is immers ontstaan in Frankrijk!
Ik heb veel foto's gemaakt in Versailles! Onderstaande foto's geven de weelderige levensstijl en vooral de absolute, onbeperkte macht van de Franse koning(en) goed weer.
Foto 1: Godsdienst was erg belangrijk in Versailles. De koning zelf was katholiek en moest volgens hem alleen verantwoording afleggen aan God. Deze kapel is aan de Heilige Lodewijk gewijd. Het is echt heel apart als je op de tweede verdieping loopt, dan zie je namelijk de bovenkant van de kapel die uit twee verdiepingen bestaat!
Foto 2: In Versailles hangen talrijke schilderijen. Het onderstaande schilderij is Lodewijk XIV. Prachtige kledij!
Foto 3: Op deze foto sta ik naast het miniatuur standbeeld van Lodewijk XIV. Het maken van een standbeeld kan meerdere betekenissen hebben. Het is vaak zo dat een standbeeld wordt gemaakt om de persoon te vereeuwigen, anderzijds wilde Lodewijk XIV aantonen hoe machtig hij was! Zijn grootsheid moest in allerlei middelen verduidelijkt worden. Dit beeld stond aan de voorkant van het kasteel.
Foto 4: Dit is de oorlogszaal. Lodewijk XIV zit op zijn paard op het slagveld.
Daarbij heb ik een kort filmpje gemaakt in de slaapkamer van de koning. Mooi hé? Wat een weelde!
De tuinen van Versailles zijn minstens even indrukwekkend als de rest. De prachtige parken gaan zo ver als je kijken kunt! Lodewijk XIV was verzot op fonteinen, vijvers, beelden, bloemperken, honderden beelden, enzovoort.
Ik ben al heel wat te weten gekomen over het kasteel van Versailles. De weelde, pracht en praal druipt er vanaf! Ik stel mezelf meerdere vragen 'Wie was Lodewijk XIV eigenlijk'?
Waarom werd hij de Zonnekoning genoemd? Hoelang heeft hij geregeerd? Hoe was hij voor Frankrijk? Was hij een goede of slechte vorst? Enzovoort.
De Zonnekoning
De geboorte van Lodewijk XIV werd feestelijk gevierd door de bevolking en de ouders. Tijdens zijn doop kreeg hij de doopnaam Dieudonné, dat betekent letterlijk “een geschenk van God”. Lodewijk XIV was 5 jaar oud toen hij zijn vader opvolgde als koning in 1643. In de beginjaren bestuurden zijn moeder als regentes en Mazarin als eerste minister het land. Na de dood van Mazarin voelde hij zich sterk en bekwaam genoeg om het beleid persoonlijk te voeren. Hij oefende van zijn 22ste tot zijn 77ste jaar (1661-1715) persoonlijk zijn onbeperkte macht uit.De koning was voor zijn land, zo beweerde men naar aloude opvatting, de vertegenwoordiger van God op aarde, dus koning bij de genade van God. Naar het volk toe was de koning, als uitverkorene van God, de bron van alle macht. Hij kreeg deze aanstelling niet van de paus of van de keizer maar rechtstreeks van God. Boven hem stond alleen god. Tegenover God alleen moest hij zijn regeringsdaden verantwoorden.
In de praktijk werd het voor de absolute heerser mogelijk om ongehinderd nieuwe wetten te maken en oude buiten werking te stellen. Koning Lodewijk had in zijn eentje alle macht. Het volk had niets in te brengen, van een democratie was er dus geen sprake. Zelfs de ministers moesten doen wat de koning wilde. Hij steunde echter wel op een bestuurlijke centralisatie want hij moest natuurlijk wel goed geinformeerd worden!
Lodewijk XIV noemde zichzelf de Zonnekoning omdat hij vond dat zoals de planeten in het heelal om de zon draaien, ook alles in Frankrijk om hem moest draaien. Een bekende uitspraak van Lodewijk XIV was dan ook: "l'Etat c'est moi" Dat betekent: "Ik ben de staat"
Persoonlijk vind ik het bewonderswaardig dat iemand zo de macht naar zich toe kan trekken. De absolute macht van Lodewijk XIV was niet te onderschatten.
Hij had een grote liefde voor muziek, kunst, dans en architectuur. Dit alles kostte veel geld maar hoe stond de bevolking hier tegenover? Hoe leefde de gewone mens in Frankrijk? Heeft de gewone man geleden onder de rijkdom van Lodewijk XIV? Was hij goed voor zijn land?
Rijkdom vs. armoede
Tijdens het eerste deel van zijn regeerperiode werd hij gezien als een goede koning. Dankzij Lodewijk XIV werd Frankrijk het machtigste land van Europa.
Frankrijk had geleden onder de jaren van oorlog en burgerlijke onrust. Toen Lodewijk XIV aan de macht kwam, begon hij aan de wederopbouw van het land. Hij bouwde het leger op en verbeterde de marine. Hij verbeterde ook het wegennet en de waterwegen van Frankrijk, wat de toenemende handel in het land vergemakkelijkte.
Helaas door de vele oorlogen die Lodewijk XIV aanspoorde, verloor het land veel geld. Oorlogen werden bekostigd door de staat! Later bleek ook dat de staat enorme schulden had, waardoor de belastingen hoger en hoger werden.
Voor de boeren en arbeiders werd het leven te duur. Het volk ging gebukt onder de zware belastingen die nodig waren om zoals reeds vermeld de oorlogen en bouwprojecten te financieren. Wie betaalde anders de gigantische waterpomp in de Seine om zijn fonteinen te laten werken? en 'Hoe kwam er anders geld binnen voor alle oorlogswapens en dergelijke materialen te betalen?'
De meerderheid van de bevolking leefde veeleer in erbarmelijke omstandigheden. Op het platteland was het grootste gedeelte van de landbouwgronden in bezit van grootgrondbezitters, m.a.w. de landadel, kerkelijke instellingen en de stedelijke burgerij die meestal niet rechtstreeks bij de landbouw waren betrokken. Wanneer de oogst slecht was of bij veesterfte zag de boer zich verplicht om bij een landheer een lening met hypotheek aan te gaan. Kortom, de boeren kenden een bestaan dat zich juist boven of onder de toenmalige armoede grens afspeelde.
De stedelijke bevolking had ook geen comfortabel leventje. Door de strenge gildenreglementeringen ging de welstand van de ambachtslieden er niet op vooruit.
Veel plattelandsmensen of ambachtslieden die het niet meer zagen zitten, gingen in de nijverheid werken. Deze loonarbeiders werkten lange dagen voor zeer weinig geld. Men kon niet rondkomen met deze lonen waardoor moeders en kinderen ook verplicht waren te gaan werken. Er was veel hongersnood, stijgende belastingsdruk en werkloosheid. Deze uitbuiting zorgden voor heel wat sociale beroering bij de kleine man.
Ook de woonsituatie van de kleine man was beroerd. Enkel de rijken hadden stenen huizen.
In de stad bleven de kleine ambachtslieden en de arbeiders in houten en lemen huizen wonen.
De macht van Lodewijk XIV was niet tegen te gaan. Pas later wanneer Lodewijk XV en Marie-Antoinette hun intrede doen in Versailles begint het volk in opstand te komen. Ik vind het ongelofelijk dat het eeuwen duurde voordat het volk in opstand kwam. Ik ben te weten gekomen dat dit komt door de godsdienst. De kerk had enorm veel invloed. Het geloof in God was enorm sterk en het bepaalde de manier van leven en het denken. Mensen werden dom gehouden zodat de kerk alle macht bleef houden. Lodewijk XIV koppelde God aan hem zodat mensen wel moesten luisteren want hij was de vertegenwoordiger van God op aarde.
Het bleef dan ook niet duren,..
In de onderstaande filmpjes heb ik een korte samenvatting van de Franse revolutie gevonden. Het is behoorlijk boeiend dat het volk massaal de koninklijke familie bestormden!
In de periode van de Verlichting begonnen de mensen veel meer een eigen mening en inzicht te ontwikkelen. Het gevolg daarvan was de opstand tegen Lodewijk XV en Marie-Antoinette. De bevolking leefde in zulke erbarmelijke omstandigheden terwijl de koninklijke familie, de adellijken en de rijke burgerij in luxe en weelde leefden. Dat grote contrast zorgde ervoor dat de bevolking uiteindelijk toch in opstand kwam na al die jaren. Er kwam een einde aan het koninkrijk en Frankrijk werd een republiek.
De bevolking kreeg op die manier meer inspraak in het maken van wetten. Langzamerhand werd het leven voor de kleine man draaglijker. Het tijdperk van de burgerij en het liberaal gedachtegoed breekt aan.
Wie regeert momenteel Frankrijk?
Op de site van Wikipedia staat het bestuur van Frankrijk beschreven. Kort samengevat is
Frankrijk opgedeeld in 27 regio's
(waarvan 22 in het Europese deel), die op hun beurt weer zijn onderverdeeld in
departementen, arrondissementen, kantons en op het
laagste niveau gemeenten, waarvan Frankrijk er 36.796 telt.
Het bestuur van Frankrijk is nog niet zo lang geleden in het nieuws geweest. In dit artikel staat dat Frankrijk gekozen heeft voor een nieuwe president namelijk Francois Hollande. Op 15 mei werd hij gekozen. In dit artikel staat dat hij wil streven naar een betere economie. Ik ben benieuwd of dat gaat lukken. In tijden van crisis zijn zulke uitspraken aanlokkelijk voor de bevolking maar er moeten veel veranderingen komen vooraleer Europa er bovenop komt.
Hij heeft de plaats in genomen van Nicolas Sarcozy. Op onderstaande foto zijn beide heren te zien.
Het gaat slecht met de economie in Frankrijk met als gevolg dat de werkloosheid stijgt. In dit artikel staan de cijfers van de werkloosheid. Er zijn zowat 2,8 miljoen mensen werkloos. Dat is niet niks! In De Standaard staat dat de Franse premier Jean- Marc Ayrault heeft aangekodigd dat hij 2 miljard euro zal uitrekken voor de armoede te bestrijden. Dit is heel iets anders dan in de tijd van Lodewijk XIV, die het niets kon schelen wie leefde in armoede.
Toevallig was afgelopen week in het nieuws dat Gerard Depardieu, oftewel Obelix die we van het grote scherm kennen naar België verhuist. De Fransen vinden dit betreurenswaardig omdat hij op die manier belastingen ontvlucht. In dit artikel wordt het 'mogelijke' nieuwe wetsvoorstel bondig beschreven . Men wil een soort van rijkentaks invoeren. De reactie op ondere andere Gerard Depardieu en andere rijke Franse burgers is als volgt:
'Zij die belastingen ontvluchten in het buitenland zijn niet bang om arm te worden', stelde Ayrault dinsdag op een congres over armoede. 'Ze doen dat omdat ze nog rijker willen worden. Op deze manier ontheffen ze zich van de solidariteit met andere Fransen.
Het zal zijn beroemde naam niet goed doen alleszins. Blijkbaar verhuizen veel rijken naar het buitenland om de belastingen te ontvluchten. Frankrijk en België werken nauw samen om de procedure te vermoeilijken voor de rijken.
Net zoals vele andere landen is er ook crisis in Frankrijk. Het verschil tussen rijk en arm is aanwezig maar niet in die mate zoals dat in de vorige eeuwen was.
Mijn conclusie
Het centrale thema van dit onderwerp was het contrast tussen rijkdom en armoede ten tijde van Lodewijk XIV. De rijkdom van Lodewijk XIV was waanzinnig groot. Het was dan ook de bedoeling om het publiek te imponeren met zijn weelde. Helaas was niet enkel zijn rijkdom waanzing groot maar was ook de armoede betreurenswaardig. Dat mensen in zulke erbarmelijke omstandigheden moesten leven terwijl hij niet kon kiezen welke beeld hij in zijn 'zoveelste' tuin wilde is werkelijk onvoorstelbaar.
De mensen werden dom gehouden door het geloof waardoor dit allemaal mogelijk was. Later tijdens de Verlichting ontstaat de Franse revolutie. De bevolking begon een eigen mening te ontwikkelen en verdroegen de armoede niet meer. Het gevolg daarvan was de bestorming van de Bastille en het kasteel. Uiteindelijk werden Lodewijk XV en Marie-Antoinette onthoofd. Het einde van de vorsten, het begin van een republiek.
Het heeft eeuwen geduurd zodat iedereen stemrecht had maar het contrast heeft er wel voor gezorgd dat men inzag dat het zo niet verder kon en dit luidde het begin van de verandering in.
Persoonlijk vind ik dit een goed onderwerp om te verwerken in een les van PAV. De leerlingen leren niet enkel 'gebouwen met een geschiedenis' kennen maar ze krijgen ook inzicht in het leven van de verschillende lagen van de bevolking. Dit onderwerp is sterk op alle vlakken, namelijk sociaal, cultureel, politiek en economisch!
Tenslotte wil ik nog toevoegen dat ik genoten heb van dit onderwerp. Ik was zo onder de indruk van Versailles en de Zonnekoning tijdens mijn bezoek dat het me ontglipte hoe het was voor de kleine man. Tijdens het schrijven van deze blog en het opzoeken van achtergrondinformatie heb ik hier wel bij stilgestaan en dat maakte deze opdracht behoorlijk leerrijk.
Hoe dan ook, mogen we nu jaren later genieten van de pracht en praal van dit kasteel in Parijs!
Tot de volgende cultuurprik!
Bronnen:
bezoek aan Versailles kasteel te Parijs
http://www.schooltv.nl/eigenwijzer/2157332/geschiedenis/item/993775/lodewijk-xiv/
http://www.youtube.com/watch?v=-M7ePy-Viy0&feature=player_embedded
http://www.youtube.com/watch?v=DxxamdSwbEA&feature=player_embedded
http://nl.wikipedia.org/wiki/Frankrijk#Bestuur
http://www.nu.nl/buitenland/2803980/frankrijk-slaat-linksaf-met-hollande.html
http://www.hln.be/hln/nl/960/Buitenland/article/detail/1438770/2012/05/15/Hollande-officieel-president-van-Frankrijk-Sarkozy-verlaat-Elysee.dhtml
http://trends.knack.be/economie/nieuws/beleid/werkloosheid-in-frankrijk-nadert-recordniveau-eind-jaren-90/article-4000218375947.htm
http://www.standaard.be/artikel/detail.aspx?artikelid=DMF20121211_00399312&word=frankrijk
http://www.standaard.be/artikel/detail.aspx?artikelid=DMF20121210_00397465
Geen opmerkingen:
Een reactie posten